ऑडिओ बुक ऐका
कल्पना चावला या प्रसिद्ध भारतीय-अमेरिकन अंतराळवीर होत्या ज्यांनी अंतराळात प्रवास करणारी भारतीय वंशाची पहिली महिला म्हणून इतिहास रचला. विज्ञान आणि तंत्रज्ञान क्षेत्रातील महत्त्वाकांक्षी महिलांसाठी त्या एक आदर्श होत्या आणि त्यांच्या जीवनाने आणि कारकिर्दीने अनेकांना प्रेरणा दिली आहे.
या लेखात आपण कल्पना चावला यांचे जीवन आणि कर्तृत्व जाणून घेणार आहोत, तसेच त्यांच्याबद्दल वारंवार विचारल्या जाणार्या काही प्रश्नांची उत्तरे देणार आहोत.
कल्पना चावला Audio Book Listen
ऑडिओ बुक ऐका
कौन थी कल्पना चावला?
कल्पना चावला यांचा जन्म 17 मार्च 1962 रोजी हरियाणा राज्यातील कर्नाल येथे झाला. तिने आपले शालेय शिक्षण भारतात पूर्ण केले आणि भारतातील चंदीगडमधील पंजाब अभियांत्रिकी महाविद्यालयातून एरोनॉटिकल अभियांत्रिकीमध्ये बॅचलर ऑफ इंजिनीअरिंगची पदवी मिळवली.
नंतर उच्च शिक्षणासाठी त्या अमेरिकेत गेल्या आणि आर्लिंग्टन येथील टेक्सास विद्यापीठातून एरोस्पेस अभियांत्रिकीमध्ये मास्टर ऑफ सायन्स ची पदवी मिळवली आणि बोल्डर येथील कोलोराडो विद्यापीठातून एरोस्पेस अभियांत्रिकीमध्ये पीएच.डी.
या लेखात आपण कल्पना चावला यांचे जीवन आणि कर्तृत्व जाणून घेणार आहोत, तसेच त्यांच्याबद्दल वारंवार विचारल्या जाणार्या काही प्रश्नांची उत्तरे देणार आहोत.
कौन थी कल्पना चावला?
चावला १९९५ मध्ये नासामध्ये रुजू झाल्या आणि १९९७ मध्ये पहिल्या अंतराळ मोहिमेसाठी त्यांची मिशन स्पेशलिस्ट म्हणून निवड झाली. १९९७ मध्ये एसटीएस-८७ आणि २००३ मध्ये एसटीएस-१०७ या दोन अंतराळ मोहिमांवर तिने उड्डाण केले होते, परंतु दुर्दैवाने पृथ्वीच्या वातावरणात पुन्हा प्रवेश करताना स्पेस शटल कोलंबिया चे विघटन झाले आणि चावलासह सर्व सात क्रू मेंबर्स गमावले गेले.
कल्पना चावला यांचे कर्तृत्व काय होते?
कल्पना चावला एक अत्यंत कुशल अंतराळवीर आणि अभियंता होत्या. तिने १९९७ मध्ये एसटीएस-८७ आणि २००३ मध्ये एसटीएस-१०७ या दोन अंतराळ मोहिमांवर उड्डाण केले. पहिल्या चळवळीदरम्यान त्यांनी सूक्ष्म गुरुत्वाकर्षण आणि भौतिक शास्त्राशी संबंधित विविध प्रयोग केले. तिच्या दुसर्या मोहिमेदरम्यान, ती फ्लाइट इंजिनिअर होती आणि अनेक वैज्ञानिक प्रयोगांच्या संचालनासाठी जबाबदार होती.
चावला यांना नासा स्पेस फ्लाइट मेडल, कॉंग्रेशनल स्पेस मेडल ऑफ ऑनर आणि कल्पना चावला एक्सलन्स अवॉर्डसह अनेक पुरस्कार आणि सन्मान मिळाले. याशिवाय आर्लिंग्टन येथील टेक्सास विद्यापीठातील कल्पना चावला मेमोरियल स्कॉलरशिप आणि भारतातील कर्नाल या त्यांच्या मूळ गावी कल्पना चावला तारांगण यासह अनेक संस्था आणि संघटनांना त्यांचे नाव देण्यात आले आहे.
कल्पना चावला यांचा विज्ञानातील स्त्रियांवर काय परिणाम झाला?
कल्पना चावला या विज्ञान आणि तंत्रज्ञानातील महिलांसाठी आदर्श होत्या. अंतराळवीर आणि इंजिनिअर म्हणून त्यांनी केलेल्या कर्तृत्वाने अनेक तरुणींना या क्षेत्रात करिअर करण्याची प्रेरणा दिली. चावला हे महिला शिक्षण आणि सबलीकरणाचे प्रबळ पुरस्कर्ते होते आणि त्यांचा असा विश्वास होता की स्त्रिया त्यांच्या मनाप्रमाणे काहीही साध्य करू शकतात.
चावला यांच्या आयुष्यामुळे आणि करिअरमुळे विज्ञान आणि तंत्रज्ञानक्षेत्रातील अनेक महिलांना त्यांच्या पावलावर पाऊल ठेवून आपल्या स्वप्नांचा पाठपुरावा करण्याचा मार्ग मोकळा झाला आहे.
कल्पना चावला यांच्या मृत्यूचे कारण काय होते?
पृथ्वीच्या वातावरणात पुन्हा प्रवेश करताना स्पेस शटल कोलंबिया चे विघटन झाल्याने कल्पना चावला आणि एसटीएस -107 मोहिमेतील इतर क्रू मेंबर्सना दुर्दैवी मृत्यू झाला. अपघाताचे कारण शटलच्या थर्मल प्रोटेक्शन सिस्टमचे अपयश असल्याचे निश्चित करण्यात आले, ज्यामुळे गरम वायू अंतराळयानात प्रवेश करू शकले.
