एकेकाळी डोंगरांनी वेढलेल्या दरीत वसलेलं एक छोटंसं गाव होतं. गावकरी गरीब होते आणि उदरनिर्वाहासाठी त्यांना दररोज कष्ट करावे लागत होते.
एके दिवशी एक श्रीमंत व्यापारी गावातून दूरच्या शहरात जात होता. गावकऱ्यांची गरिबी आणि त्रास त्यांच्या लक्षात आला आणि त्यांची खंत वाटली. गावकऱ्यांसाठी काही पैसे सोडायचे त्याने ठरवले, पण त्यामुळे त्यांच्या अभिमानाला धक्का बसेल असे वाटल्याने त्याला ते थेट करायचे नव्हते.
त्यामुळे त्याला एक कल्पना सुचली. त्याने गावच्या चौकात जाऊन सर्व मुलांना आपल्याकडे बोलावले. त्याने त्यांना सांगितले की त्याने गावात काही पैसे लपवले आहेत आणि ज्याला सापडतील तो तो ठेवू शकतो. मुले खूप खूश झाली आणि पैशांचा शोध घेऊ लागली.
मुलांनी पैशांचा शोध घेताच ते एकमेकांना मदत करू लागले. त्यांनी सुगावे सामायिक केले आणि एकत्र शोध घेतला. शेवटी त्यांना पैसे मिळाले आणि प्रत्येक मुलाला वाटा मिळाला. त्या व्यापाऱ्याच्या दयाळूपणाबद्दल ते आनंदी आणि कृतज्ञ होते.
दुसऱ्या दिवशी गावकऱ्यांना घडलेला प्रकार समजला. त्यांना ओळखतही नसलेल्या एखाद्याव्यक्तीने त्यांना एवढ्या सुंदर पद्धतीने मदत केली याचे त्यांना आश्चर्य वाटले. त्यांना एक नवीन आशेची भावना जाणवली आणि त्यांनी आपले जीवन सुधारण्यासाठी कठोर परिश्रम करण्यास सुरवात केली.
जसजसा काळ जात गेला तसतसे गाव समृद्ध होत गेले. गावकऱ्यांना त्या व्यापाऱ्याची कृपा कधीच विसरली नाही आणि त्यांनी दडलेल्या पैशाची कहाणी पिढ्यानपिढ्या पुढे नेली. विशेषत: गरजेच्या वेळी एकमेकांना मदत करण्याची गावात परंपरा बनली.
व्यापाऱ्याच्या या दयाळूपणाचा प्रभाव गावातील सर्वांच्या हृदयाला स्पर्शून गेला. त्यांना मिळालेला धडा असा होता की, दयाळूपणाची छोटीशी कृती एखाद्याच्या आयुष्यात मोठा बदल घडवून आणू शकते. आपण कितीही दिले तरी फरक पडत नाही; त्यामागचा हेतू आणि त्याचा इतरांवर होणारा परिणाम महत्त्वाचा आहे.
कथेची नैतिकता अशी आहे की दया ही एक शक्तिशाली शक्ती आहे जी जीवन बदलू शकते आणि गरजूलोकांना आशा देऊ शकते. इतरांचा सामाजिक दर्जा, वंश किंवा धर्म काहीही असो, आपण नेहमीच त्यांच्याशी दयाळू असले पाहिजे. दयाळूपणाच्या एका लहानशा कृतीमुळे मोठा फरक पडू शकतो आणि आपल्या कृतींचा तरंग परिणाम किती दूर जाईल हे आपल्याला कधीच माहित नसते.
