केवायसी म्हणजे काय: अर्थ, प्रकार आणि महत्त्व » Humbaa

What is KYC in Marathi Meaning Types Importance

२००४ सालापासून आरबीआय (RBI) किंवा भारताच्या रिझर्व्ह बँकेने Reserve Bank Of India) सर्व भारतीय वित्तीय संस्था, बँका आणि इतर वित्तीय संस्थांनी त्यांच्याशी कोणत्याही प्रकारचे आर्थिक व्यवहार करणार् या सर्व ग्राहकांची ओळख आणि पत्ता या दोन्हींची पडताळणी करणे अनिवार्य केले आहे.

फार शास्रतंत्राच्या अकार्यक्षमतेशिवाय (logistical inefficiencies) असे करण्यासाठी आरबीआयने केवायसी प्रक्रिया पडताळणीचा एकमेव मार्ग म्हणून सुरू केली.

म्हणूनच, आपल्या ग्राहकाची सत्यता पडताळून पाहण्याच्या प्रक्रियेत सुसूत्रता आणण्याचा केवायसी चा अर्थ ‘आपल्या ग्राहकाला जाणून घेणे’ हा एक प्रभावी मार्ग आहे.

केवायसी म्हणजे काय?KYC full form in marathi is ‘Know Your Customer

‘केवायसी म्हणजे काय‘ या प्रश्नाच्या उत्तरात केवायसीचा पूर्ण फॉर्म म्हणजे ‘नो युवर कस्टमर.’ ही एक पडताळणी प्रक्रिया आहे जी एखाद्या संस्थेला त्यांच्या ग्राहकाच्या सत्यतेची पुष्टी करण्यास आणि त्याद्वारे पडताळणी करण्यास अनुमती देते.

ही सत्यता ग्राहकाची ओळख आणि पत्ता निश्चित असणे आहे.

त्यांची ओळख आणि पत्ता पडताळून पाहण्यासाठी वित्तीय सेवेच्या ग्राहकाला वित्तीय संस्थेच्या पोर्टलद्वारे फिक्स्ड डिपॉझिट, म्युच्युअल फंड आणि बँक खात्यांसारख्या विविध साधनांमध्ये गुंतवणूक सुरू करण्यापूर्वी त्यांचे केवायसी दस्तऐवज सादर करणे आवश्यक आहे.

Kyc is: Meaning, Type and Importance

प्रत्येक विद्यमान आणि अधिकृत वित्तीय संस्था, बँक किंवा इतर संस्था जिथे आर्थिक व्यवहार केले जातात, त्यांना कोणतेही आर्थिक व्यवहार करण्याचा अधिकार देण्यापूर्वी सर्व ग्राहकांसाठी केवायसी प्रक्रिया करणे आरबीआयने बंधनकारक केले आहे.

एक केवायसी ऑनलाइन पडताळणी असो किंवा ऑफलाइन केवायसीची निवड असो, ही केवळ एकवेळची प्रक्रिया आहे जी डेमॅट खाते उघडण्याचा भाग आणि पार्सल Parcel, ट्रेडिंग अकाऊंट बँक खाते आणि अशी अधिक आर्थिक साधने म्हणून येते.

केवायसी महत्त्व Importance of KYC in Marathi

आता आम्हाला समजले आहे की केवायसी भारतातील प्रत्येक वित्तीय संस्थेसाठी अस्तित्वात आहे, केवायसी का महत्वाचे आहे. केवायसी महत्वाचे असण्याचे एक मुख्य कारण म्हणजे कोणत्याही प्रकारच्या मनी लाँडरिंग Money Laundering क्रियाकलाप करण्यासाठी वित्तीय संस्थांचा वापर केला जात नाही याची खात्री करणे चांगले आहे.

मनी लाँडरिंग सामान्यत: आर्थिक प्राधिकरणाच्या नकळत होते ज्याचे व्यासपीठ अशा क्रियाकलापांसाठी वापरले जात आहे. केवायसी ऑनलाइन पडताळणी आणि ऑफलाइन केवायसी प्रमाणीकरण ासह, बँका कोणत्याही संभाव्य मनी लाँडरिंग रिंग पकडू शकतात.

KYC mhanaje: earth, prakar ani mahattv

केवायसी महत्त्वाचे असण्याचे आणखी एक कारण म्हणजे असे अनेक अवैयक्तिक ग्राहक आहेत जे व्यापार, म्युच्युअल फंड गुंतवणूक (Investment in mutual funds) आणि इतर वित्तीय सेवा वापरतात. केवायसी, बँका आणि वित्तीय संस्था आणि दलाली यांबरोबरच इतरांना त्या संस्थेची कायदेशीर स्थिती पडताळून पाहण्याचा अधिकार आहे. यात त्यांचा ऑपरेटिंग पत्ता क्रॉस-चेक करणे आणि त्यांच्या फायदेशीर मालक आणि अधिकृत स्वाक्षऱ्यांची ओळख पडताळून पाहणे समाविष्ट असू शकते.

या कंपन्या अस्सल आहेत की नाही हे शिकण्याबरोबरच केवायसी प्रक्रियेमध्ये त्यांच्या रोजगाराचे स्वरूप तसेच ग्राहकाने केलेल्या व्यवसायाचा तपशील देणे आवश्यक आहे. ही माहिती व्यक्ती आणि/किंवा कंपनी किती अस्सल आहे हे पडताळून पाहण्यासाठीदेखील उपयुक्त आहे. ही सर्व माहिती पुरवण्यापूर्वी केवायसी पडताळणीत असे आदेश देण्यात आले आहेत की, बँक खाते, ट्रेडिंग खाते, डिमॅट खाते (Demat Account) किंवा तत्सम कोणतेही खाते उघडता येत नाही.

केवायसीचे प्रकार Types of KYC in Marathi

केवायसी पडताळणी प्रक्रियांचे दोन प्रकार आहेत. दोघेही तितकेच चांगले आहेत आणि एखाद्याने एका प्रकाराची निवड दुसर् या प्रकारापेक्षा करणे निवडले की नाही हा केवळ सोयीचा विषय आहे. दोघेही पुढीलप्रमाणे आहेत:

आधार-आधारित केवायसी Aadhar based KYC in Marathi

आधार आधारित केवायसी ही एक पडताळणी प्रक्रिया आहे जी ऑनलाइन केली जाऊ शकते, ज्यामुळे इंटरनेट कनेक्शन असलेल्यांसाठी ती अत्यंत सोयीस्कर बनते. नावाप्रमाणेच, या प्रकारच्या केवायसीसाठी त्यांच्या मूळ आधार कार्डची स्कॅन केलेली प्रत अपलोड करणे आवश्यक आहे. समजा एखाद्याला म्युच्युअल फंडात गुंतवणूक करण्याची इच्छा असेल. आधार आधारित केवायसीसह असे करण्याची संधी वर्षाला फक्त ₹,५०,००० पर्यंत आहे.

इन-पर्सन व्हेरिफिकेशन केवायसी In-Person Verification KYC

जर एखाद्याला दरवर्षी म्युच्युअल फंडांमध्ये Mutual Fund अधिक गुंतवणूक करायची असेल, तर त्यांना वैयक्तिक पडताळणी केवायसी करणे आवश्यक आहे.

आधी तपशीलवार ऑनलाइन पडताळणी मोड च्या उलट, वैयक्तिक पडताळणी केवायसी ऑफलाइन केली जाते.

असे करण्यासाठी, ग्राहक केवायसी किऑस्क किंवा म्युच्युअल फंड हाऊसला भेट देणे आणि आधार बायोमेट्रिक्स Biomatrics वापरून त्यांची ओळख प्रमाणित करणे निवडू शकतो. ही पडताळणी करण्यासाठी कार्यकारी अधिकारी त्यांच्या घरी किंवा कार्यालयात पाठविण्यासाठी केवायसी नोंदणी एजन्सीला कॉल देखील करू शकतो.

काही म्युच्युअल फंड हाऊसेस व्हिडिओ कॉलद्वारे वैयक्तिक पडताळणी म्युच्युअल फंड केवायसी देखील ऑफर करतात जेथे ग्राहकाला त्यांचे मूळ आधार कार्ड प्रदर्शित करणे आणि कागदपत्रे संबोधित करणे आवश्यक आहे.

मी माझे केवायसी का पार पाडू?Why Should I Carry out my KYC in Marathi?

आता आपण केवायसी पडताळणीचा अर्थ, महत्त्व आणि प्रकार समजून घेतले आहेत, तेव्हा एखाद्याने वैयक्तिक पातळीवर त्यामधून का जावे.

मूलतः, कोणताही आर्थिक व्यवहार करण्यास सक्षम होण्यासाठी केवायसी (KYC)बरोबर पुढे जावे लागेल. जेव्हा तुम्ही तुमची केवायसी पडताळणी प्रक्रिया पूर्ण करता, तेव्हा तुम्ही तुमची ओळख, पत्ता आणि आर्थिक इतिहास यांविषयी चाचणीची माहिती घेतलेल्या वित्तीय संस्थेला दिली आहे.

हे बँकेला हे जाणून घेण्यास मदत करू शकते की आपण गुंतवणूक करण्यासाठी निवडलेला पैसा कोणत्याही बेकायदेशीर किंवा मनी लाँडरिंगसंबंधित उद्देशासाठी एक नव्हता.

त्याचबरोबर तुम्ही तुमचे केवायसी का पार पाडावे याचे तार्किक कारण म्हणजे बँक तुमचे खाते उघडेल, दलाली तुमचे डेमॅट किंवा ट्रेडिंग खाते उघडेल, असे न करता वित्तीय संस्था तुम्हाला त्यांच्या व्यासपीठावर परवानगी देईल. जर तुम्हाला कर्ज काढायचे असेल, म्युच्युअल फंडांमध्ये गुंतवणूक करायची असेल, मुदत ठेवी सुरू करायच्या असतील, शेअर बाजारात व्यापार करायचा असेल आणि इतर कोणत्याही गोष्टीचा आर्थिक व्यवहारांशी संबंध असेल, तर तुम्हाला तुमचे केवायसी पार पाडणे आवश्यक आहे.

हे लक्षात ठेवा की विशिष्ट म्युच्युअल फंडांसाठी केवायसीसह, ही फंड घरे आपल्यासाठी वैयक्तिक पडताळणी खूप सुव्यवस्थित करू शकतात. आपण फक्त व्हिडिओ कॉलवर जाता आणि दुसर् या टोकाला केवायसी कार्यकारी अधिकाऱ्याला आपली ओळख आणि पत्ता पुरावा कागदपत्रे दर्शविता.

यामुळे दरवर्षी व्यापार करण्यासाठी आवश्यक असलेली एकवेळपडताळणी प्रक्रिया पूर्ण होते. जेव्हा आपल्याला नवीन माहितीसह अद्ययावत करणे आवश्यक आहे तेव्हा आपल्याला आपली केवायसी पडताळणी पुन्हा करण्याची एकमेव वेळ असू शकते. जर तुम्ही कायदेशीररित्या तुमचे नाव बदलले किंवा नवीन पत्त्यावर शिफ्ट केले, तर तुमच्या म्युच्युअल फंड केवायसीला अद्ययावत माहिती ची आवश्यकता असेल, तसेच इतर कोणत्याही आर्थिक व्यवहारासाठी आपली केवायसी पडताळणी होईल.

तर, आज आम्हाला कळले की मराठी अर्थप्रकारांमध्ये केवायसी काय आहे.

यासारख्या अधिक आश्चर्यकारक लेखांसाठी, कृपया आमच्या व्हॉट्सअॅप ग्रुपमध्ये सामील व्हा.

भेट द्या – Humbaa.com आनंदी रहा, Humbaa रहा. 🙂